BPMS فازی چگونه کار می‌کند؟

منطق فازی چیست؟

بر اساس تعریفی که در ویکی پدیا آمده منطق فازی «استدلال مبهم»( fuzzy logic) شکلی از منطق‌های چندارزشی بوده که در آن ارزش منطقی متغیرها می‌تواند هر عدد حقیقی بین ۰ و ۱ و خود آن‌ها باشد. این منطق به منظور به‌کارگیری مفهوم درستی جزئی به‌کارگیری می‌شود، به طوری که میزان درستی می‌تواند هر مقداری بین کاملاً درست و کاملاً غلط باشد. اصطلاح منطق فازی اولین بار در پی تنظیم نظریهٔ مجموعه‌های فازی به وسیلهٔ پرفسور لطفی زاده دانشمند و ریاضی دان برجسته ایرانی در صحنهٔ محاسبات نو ظاهر شد. منطق فازی براساس این مشاهدات استوار است که اکثر مواقع، افراد بر اساس اطلاعات غیر دقیق و غیرعددی تصمیم‌گیری می‌کنند. مدل‌ها یا مجموعه‌های فازی، روشی ریاضی برای نشان دادن و بیان اطلاعات مبهم و غیر دقیق هستند.

نرم افزار BPMS چیست؟

نرم افزار BPMS بستری است تکاملی که با کمک آن فرایندهای سازمان قابل پیاده سازی است. این بستر با توجه به چابکی و کم هزینه بودن، به  عنوان آخرین نسل نرم افزارهای مدیریتی در سازمانها بهره برداری می‌شود. بزرگترین مزیت BPMS امکان تکامل و تغییر مطابق با نیازهای بروز سازمان است. یک BPMS مناسب به گونه ای است که مشتری با کمک ابزارهای پیش بینی شده در آن قادر به خلق فرایند است.

طراحی BPMS فازی چگونه است؟

آنچه که در طراحی فازی یک فرایند مهم است تبدیل فضای ریاضی و دقیق اطلاعات به داده هایی است که مفاهیم غیرریاضی و زبانی در آن است. به بیان دیگر عملیات نگاشت (Mapping) داده های واقعی بانک اطلاعاتی به مفاهیم زبانی است.

برای درک بهتر این مفهوم مثالی بیان می‌کنیم. فرض کنید در مورد وضعیت پیشرفت مالی یک پروژه می‌خواهیم اطلاعات کسب کنیم. تعدادی پروژه با مبالغ و مشخصات متفاوت در سازمان فعال هستند. مدیر می‌خواهد بداند کدام از پروژه ها وضعیت پیشرفت مالی “نامناسبی” دارد. اینکه یک پروژه وضعیت پیشرفت مالی “نامناسبی” یک تعریف نسبی است و به میزان شناخت نفرات از وضعیت ریالی دقیق پروژه برمی‌گردد. با این حال ما فرض را بر این میگذاریم که اگر پیشرفت ریالی پروژه ای در مقایسه با برنامه پیش بینی زیر ۲۰% بود یعنی “بسیار نامناسب” بین ۲۰ تا ۵۰ بود میگوییم “نامناسب” ، بین ۵۰ تا ۸۰ باشد میگوییم “کمی نامناسب” و از ۸۰ تا ۱۰۰ میگوییم “مناسب”. در این مثال اعداد درصد پیشرفت “مفاهیم ریاضی” بوده و جملات “مناسب- نامناسب و …” به عنوان مفاهیم غیرریاضی و زبانی در نرم افزار مطرح می‌گردند. تعریف این مفاهیم توسط نفری که مسلط به فرایند پیشرفت ریالی پروژه است تعریف شده و در اختیار کاربرانی که آشنایی با این فرایند ندارند قرار می‌گیرد تا بتوانند به لحاظ ادراکی وضعیت پیشرفت ریالی پروژه را بفهمند.

مثالی دیگر در حوزه منابع انسانی و ارزیابی عملکرد پرسنل داشته باشیم. فرض کنید می‌خواهیم بر اساس شاخصهایی پرسنل را دسته بندی کنیم. این دسته بندی شامل “پرسنل خیلی خوب” ، “پرسنل معمولی” و “پرسنل ضعیف” هستند. شاخصهای ارزیابی هم هر کدام دارای نمره و البته وزنی متفاوت است. حاصل جمع نمره های ضرب شده در وزن هر شاخص، عدد ارزیابی پرسنل است.حال این عدد را بر اساس عملیات نگاشت (Mapping) دسته بندی می‌کنیم. به عنوان مثال نمره بین ۸۰ تا ۱۰۰ را برای “پرسنل خیلی خوب” در نظر می‌گیریم و به همین روال برای سایر دسته بندی ها. تعریف این مفاهیم توسط نفری که مسلط به فرایند منابع انسانی است تعریف می‌شود و در اختیار کاربرانی که آشنایی با این فرایند ندارند قرار می‌گیرد تا بتوانند به لحاظ ادراکی منابع انسانی خود را رصد کنند.

قدمهای ساخت BPMS فازی :

در یک BPMS فازی در مرحله اول همانند تمام BPMS ها طراحی فرمها و ساخت MIS است. فرمهای ورود اطلاعات همانند یک نرم افزار کاربردی استاندارد ساخته می‌شود. این فرمها توسط کاربران مختلف پر شده تا اولین بخش از پازل BPMS فازی شکل بگیرد.

پس از این مرحله نوبت به آن می‌رسد که گزارشهای ریاضی بر حسب هر فرایند ساخته شود. خروجی این گزارش از داده هایی است که در مرحله قبلی وارد شدند. با کمی پردازش روی این داده، اطلاعات لازم جهت سیستم نگاشت (Mapping) حاصل می‌شود.

در گام سوم بایستی فرمهایی ساخته شود که عملیات نگاشت از اطلاعات ریاضی یا به مفاهیم زبانی و ادراکی تبدیل کند. ورود اطلاعات توسط خبره هر فرایند صورت می‌گیرد. در نهایت هم گزارشهای فازی ارتباطی بین فرمهای نگاشت و گزارشهای ساخته شده در فاز دوم را قابل بهره برداری است. با این گزارشهای فازی، کاربران می‌توانند بدون داشتن آگاهی وضعیت فرایندها را درک کنند.

اگر به مفاهیم پایگاه دانش علاقه مندید خلق پایگاه دانش با BPMS را مطالعه فرمایید.